TRÚC CHI - NHÂN PHẨM MỘT CON NGƯỜI VÀ TÀN BẠO CỦA MỘT THẾ LỰC

TRÚC CHI
NHÂN PHẨM MỘT CON NGƯỜI VÀ
TÀN BẠO CỦA MỘT THẾ LỰC

Chúng tôi nhận được tin đoàn kiểm tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao về vụ án Đoàn Thị Thuận và vụ giải toả nhà dân đường Ngô Quyền Thị xã Tuy Hoà (Phú Khánh) đã có kết luận. Kết luận của đoàn sẽ công bố vào ngày 27.1.1989 trước cuộc họp rộng rãi đại biểu HĐND tỉnh, đại biểu đoàn QH tỉnh, các cơ quan chức năng tỉnh và đại biểu đài báo tỉnh, trung ương.
Trong bảy tiếng đồng hồ từ TP Hồ Chí Minh ra đến thành phố Nha Trang cây kim giờ chỉ đúng con số 15 của ngày 26.1.89. Gặp mỗi đồng chí cán bộ quen biết ở đây trên gương mặt đều tỏ ra lo lắng, hồi hộp về cuộc họp ngày mai. Không lo lắng, hồi hộp sao được, 72 ngôi nhà đường Ngô Quyền là điểm nóng của mỗi người hơn sáu tháng nay, nỗi đau về Đoàn Thị Thuận hơn ba năm nay đã thành tiếng kêu cứu của lương tri của mỗi số phận. Hình như ở mỗi người đều nhận ra rằng “nỗi khổ này không riêng của một ai”.
17 giờ chúng tôi được gặp đoàn kiểm tra và nhận giấy mời dự cuộc họp, để nghe báo cáo những kết luận về vụ đường Ngô Quyền. 19 giờ tối nay đoàn dành riêng cho chúng tôi về những kết luận vụ án Đoàn Thị Thuận, những kết luận này vẫn chưa thể báo cáo trong cuộc họp ngày mai. Chiều Nha Trang biển vẫn sáng, cái màu sáng chỉ còn một tuần nữa vào tết nguyên đán. Nhìn các anh trong đoàn kiểm tra chúng tôi thấy màu sáng xuân lấp lánh trên gương mặt và nụ cười thẳng thắn và phúc hậu.

Một hành vi tàn ác cực kỳ nghiêm trọng
Đồng chí Khuất Văn Hiến tiếp chúng tôi trong chiếc phòng nhỏ ấm áp. Một chồng tư liệu, hồ sơ anh để bên kia bàn làm việc của anh. Suốt buổi làm việc với chúng tôi hầu như chỉ bằng trí nhớ một cách tinh tường, kể những kết luận thật cơ bản, anh cũng không nhìn vào tập kết luận đã viết xong để báo cáo với đồng chí Viện trưởng VKSTC. Mái tóc trắng của sự từng trải và giọng nhỏ nhẹ rõ ràng của một người kiểm sát viên cấp cao có kinh nghiệm vững chắc anh vừa nêu vừa khẳng định một vấn đề, một sự việc có sức thuyết phục.
Vừa ngồi vào với chúng tôi, anh Khuất Văn Hiến thông báo ngay điều nghiêm trọng của vụ án Đoàn Thị Thuận là cách đánh, cách tra tấn của những tội phạm. Hơn ba năm nay, nhiều người theo dõi vụ án này đều hiểu một cách chưa thật rõ ràng về việc này, ngay trong toà án sơ, phúc thẩm nhiều chi tiết có đưa ra nhưng cũng rất chung chung. Đồng chí Hiến cho biết, ba tội phạm dùng thước gỗ để đánh chị Thuận đấy không phải là chuyện thông thường. Thời xưa, hồi Mỹ- nguỵ kẻ địch cũng dùng thước gỗ để đánh, để gây cực hình đối với chiến sỹ cách mạng ta, vì đấy là phương tiện là đau tận bên trong cơ thể nạn nhân. Tất nhiên phương tiện đó có quy định thước tất và cỡ. Thước gỗ đánh chị Thuận theo lời khai của hai tên Bắc, Phong tại trại giam cụ thể như sau, chiều dài 64 phân, bề rộng 2 cm 5, bề dày 1 cm 4 có cạnh thật sắc. (Nói đến đây đồng chí Hiến giọng nhỏ lại như chỉ để tôi nghe, tôi biết – trên thước gỗ có ghi hàng chữ “Văn phòng Đảng uỷ”). Theo anh Hiến, phải nói đến đây mới hiểu được cái nghĩa thước kẻ gỗ. Cái thước để làm việc, đặt trên bàn ở cơ quan thì đấy là việc tốt đẹp, nhưng đến khi dùng cái làm việc để đánh đập một nạn nhân thì lại một việc khác hơn nữa dùng cái đó để chà đạp lên một nhân phẩm thì thật tồi tệ quá chừng. Và cũng hơn nữa, trong Đảng ta lại có những đảng viên lại trắng trợn, ngang nhiên bằng hành vi cực kỳ độc ác, đánh một phụ nữ đi đến hơn ba năm nay liệt gần hết cơ thể.
Trong nghề này dùng cạnh của thước đánh vào nạn nhân không bao giờ có dấu, và để lại dấu lâu. Ba tên tội phạm đã khai trước toà xử dùng thước đánh lu bù, đụng đâu đánh đó, nhưng chúng chưa nói ra một điều là hai ống chân hai đầu gối của người chúng đánh có ngón, có huyệt và rất có nghề. Chúng đánh vào những điểm này khó có thể phát hiện dấu, tinh tường lắm thì ngay sau đó mới nhận ra. Điều mà làm chúng tôi suy nghĩ, ngay sau đó chị Thuận trở xuống bệnh viện Bắc Phú Khánh, vậy mà một y sĩ của bệnh viện chỉ trong 15 ngày làm giấy ra viện đến hai lần, gia đình nạn nhân phải nhiều lần nhờ bác sĩ phó giám đốc bệnh viện xin cho nằm lại cũng không được.
Đồng chí nói thêm, ta cứ thử dùng một chiếc đũa đánh vào ống chân mình thật đau, mình sẽ thấy mức kinh khủng như thế nào, vậy mà ở đây ba tên tội phạm lực lưỡng, khoẻ mạnh dùng cái thước gỗ thay nhau đánh vào hai ống chân và đầu gối của chị Thuận trong một thời gian khá lâu. Ta cứ giả dụ, chị Thuận có lấy 150 lọ thuốc thì cũng không để tương xứng với hình phạt này, thật tàn ác quá.
Sau cái đánh là trói, và treo lên. Trước hết, nói đến dây trói. Anh Hiến cho biết, dây trói là loại dây đan chiếu, loại dây này kẻ thù dùng để tra tấn rất có hiệu quả. Dây trói chị Thuận khoảng 70 phân, rất nhỏ, mà tiết diện càng nhỏ thì buộc càng đau và độ riết đến nhức nhối khắp cơ thể. Chúng trói chị Thuận ra sao? Đồng chí Hiến dừng lại thật lâu, hình như anh đang xúc động. Ạnh nói, trong các phương pháp địch tra tấn hay dùng các loại dây này. Kéo hai cánh tay nạn nhân ra sau lưng để buộc. Nhưng ở ba tên công an này không phải như mọi người hiểu, cũng như các báo cáo đã nêu là hai chị Thuận bị trói ngoặc và xách ngược lên trên theo kiểu “cánh én”. Không, không phải như vậy. Vì trói và treo ngược nạn nhân thì nạn nhân có thể từ 10 đến 15 phút không thở được. Nhưng ở đây bọn chúng bằng động tác trói tay mặt bắt qua vai ra sau lưng, tay trái luồn qua hông được buộc ngược lên cùng với tay mặt xách ngược lên. Trói kiểu này tạo một tư thế vai nạn nhân, lưng nạn nhân, và eo hông nạn nhân co khúc không còn thăng bằng, không còn trọng lượng. Đấy cũng là một phần chủ yếu vì sao tay tay trái liệt trước và tay phải đến nay cơ cứng liệt dần. Từ hai tay bị trói ngoặt qua vai qua hông treo ngược lên làm hai bàn chân không chạm đất, dồn trọng lực thần kinh không chỉ huy được. Cách tra tấn như thế này sức đàn ông chịu không quá năm phút, còn phụ nữ thì chịu sao đến 15 giây đồng hồ. Cho nên, ba tên công an đang giữa chừng tra tấn dừng lại ra sân xem bóng chuyền một lát, khi vào định tra tấn tiếp thì thấy chị Thuận ngất xỉu. Cách tra tấn này hết sức dã man là một kiểm soát viên cấp cao qua hàng trăm vụ xem xét đồng chí Hiến chưa từng thấy. Theo đồng chí Hiến, đây là vụ đánh người không chết nhưng cố ý gây thương bằng nhục hình và cực kỳ nghiêm trọng.
Cho đến nay, không phải trong bài “sự thật về một sự thật” của báo Phú Khánh đưa tin, thể trạng chị Thuận vẫn tốt mà đúng như kết luận của trung tâm phục hồi chức năng thành phố Hồ Chí Minh cơ thể nạn nhân liệt lâu dài, mất sức lao động lâu dài. Đến đây chúng tôi im lặng, ngoài kia Nha Trang có vài tiếng pháo nổ. Đồng chí Hiến phát biểu tiếp một vấn đề khác của vụ án này.
Còn ai trốn trách nhiệm trong vụ án này?
- Anh ạ, từ chiếc thước gỗ để trên bàn làm việc của ban lãnh đạo Đảng xã Hoà Quang cũng là chiếc thước gỗ để đánh đập, tra tấn người dân làm tôi nghĩ đến vấn đề trách nhiệm và ai là người có trách nhiệm.
Đồng chí Khuất Văn Hiến gần như dè dặt khi đặt vấn đề trách nhiệm này ra trong phần kết luận. Sự việc tra tấn chị Thuận lại xảy ra tại trụ sở uỷ ban xã. Phòng tra tấn lại bên cạnh phòng chủ tịch xã. Như vậy chắc chắn trong thời gian đó đồng chí chủ tịch có làm việc, và tất nhiên có trách nhiệm trong chuyện này.
Thông thường các tội phạm muốn tránh để mình coi như không có liên quan là tìm cách vắng mặt, hoặc là giao cho người khác nhưng việc sai khiến, chủ trương thì không thể không có trách nhiệm chẳng hạn, Trương Trọng Lực đánh chị Thuận không nhiều, mà hai tên Bắc và Phong hầu như xắn tay áo làm hết, nhưng cách đánh ra sao, tra tấn kiểu gì đều không ngoài Lực. Tội chúng như vậy, trong lần sơ thẩm tuyên án Lực 10 năm, Bắc 8 năm, Phong 2 năm. Vậy mà chúng cũng khiếu nại để giảm án. Đến lần phúc thẩm vẫn xử y án. Và cho đến nay công luận, nhân dân chưa thoả đáng với 20 năm của ba tên tội phạm ấy. Như vậy sự không thoả đáng của nhân dân là có cơ sở. Chúng ta muốn nói đến trách nhiệm đồng chí chủ tịch xã Hoà Quang. Điều chắc chắn chị Thuận được “mời” lên, được gọi lên hay bị bắt lên, đồng bằng chủ tịch không thể đổ cho người khác, hoặc mình không hay không biết gì? Ba tên tội phạm Lực, Bắc, Phong có hai tội bắt giữ người sai pháp luật và đánh người gây thương tích, nhục hình nghiêm trọng thì công bằng trước pháp luật đồng bằng chủ tịch không thể lẩn tránh như trong ba năm qua. Trong việc này cũng giống như trước đây vụ điều tra Nguyễn Công Tuần phải xử 17 năm tù. Đối với trường hợp 10, 8, 2 năm tù của ba tên tội phạm và trách nhiệm của ĐC chủ tịch cần phải xử sao công bằng trước pháp luật. Hơn nữa xét hành vi tội phạm cực kỳ nghiêm trọng. Và những gì sau đó, những ai thiếu lương tâm, hay thiếu trách nhiệm ở cấp này hay cấp nọ, ngành này hay ngành nọ thuộc chức năng pháp luật cũng phải làm sáng tỏ, rạch ròi. Đồng chí Khuất Văn Hiến nhắc lại một lần nữa, khi gặp hai tên Bắc, Phong thì hai tên này đều nói y như nhau “mọi công việc chúng tôi làm đều có lệnh của đồng chí chủ tịch”. Và chúng tôi gần như một ý nghĩ đây là bọn người có thế lực bằng cả một sức mạnh tàn bạo để chà đạp lên một nhân phẩm con người, con người đó lại là người phụ nữ.

Cái chết đang treo trên đầu người con gái.
Sáng ngày 28.1.1989 chúng tôi ra thị xã Tuy Hoà, đến bệnh viện Bắc Phú Khánh. Đây là lần thứ tư, chị Đoàn Thị Thuận đang nằm trên giường bệnh im ắng, nắng xuyên qua cánh cửa chập chờn.
Chị Thuận vẫn nằm bất động, chiếc chăn đỏ cũ đắp nửa thân dưới, mắt nhắm, chị không ngủ hẳn cũng không thức hẳn. Chúng tôi động nhẹ nhiều lần chị Thuận mở mắt, hai con mắt đờ dại cũng không hẳn nhìn chúng tôi, rồi lại nhắm tiếp. Chúng tôi hỏi thường những câu không quá năm tiến nhưng chị Thuận vẫn không nhớ và cũng không nhận ra. Chúng tôi cầm cánh tay mặt bóp mạnh tuyệt nhiên không thấy dấu hiệu gì phản ứng. Chúng tôi đứng thật lâu để xem người chị Thuận có động cựa, dù động cựa rất nhỏ, của sự co giật trên làn da. Điều mà đồng chí Khuất Văn Hiến kiểm sát viên cao cấp đã nhận định với chúng tôi tối hôm qua, theo chị Ngô Thị Phiến người Đa Ngư, xã Hoà Hiệp bệnh nhân nằm cùng phòng với chị chỉ ăn cháo nhưng phải có người cho ăn, còn nói được điều trị gì thì nhớ trước quên sau, nhiều lẩm cẩm như người mất trí. Chị Phạm Thị Phương hộ lý săn sóc chị Thuận một hai năm trước cũng cho biết, trước đây Thuận còn có người đỡ ngồi dậy được, đưa đồ vào tay cầm được, nay thì yếu quá. Cái tuổi của chị đấy là hiện tượng không bình thường.
Chúng tôi nắn lại cố hỏi thử để xem chị Thuânk nghỉ được mấy tiếng trong câu hỏi. Chị Thuận lập bập thật là lâu chỉ nói hai tiếng, trong hai tiếng đó chỉ khoảng 5 giây đồng hồ. Vậy mà lưỡi chị phải tráng qua hết hai môi. Điều chúng tôi xác nhận như đồng chí Hiến khẳng định “không phải chị Thuận liếm môi, vì liếm chỉ là động tác gọn, mà chị tráng môi đấy là hiện tượng lạ”. Đồng chí Khuất Văn Hiến cho biết thêm, anh có một ông bạn nằm bệnh viện Việt Xô Hà Nội, người phục vụ dùng khăn ướt lau ở cổ họng vì đấy là hiện tượng liệt thần kinh và hiện tượng xuất huyết não. Chính vì những hiện tượng này trong người bệnh nhân luôn thấy nóng khô. Đấy là nói trường hợp người bệnh có người phục vụ. Cũng trường hợp trên người bệnh trong khoảng 20 đến 30 giây được người phục vụ lau khăn ướt, với nhiệt độ 80 đến 130. Còn hiện tượng ở chị Thuận cứ 5 giây là trán môi, tức là khô môi không thể gọi là bình thường. Đây là hiện tượng nguy kịch bệnh nhân cần phải được cứu chữa khẩn cấp. Chúng tôi nhận thấy với tình hình điều trị hiện ở bệnh viện Bắc Phú Khánh, bệnh trạng của chị Thuận nên kịp thời chuyển lên tuyến trên và có một phương pháp trị liệu tốt hơn thì mới có hy vọng.
Vì thế trong buổi hôm đó chúng tôi có gặp đồng chí Địch bác sĩ quyền giám đốc bệnh viện để xem bệnh trạng và sự nhận xét của ban lãnh đạo ở đây. Sau đó chúng tôi đặt vấn đề bệnh trạng hiện nay của chị Thuận có nhiều dấu hiệu không tốt và đề nghị bệnh viện Bắc Phú Khánh cần thành lập một hội đồng chuyên môn đầy đủ trách nhiệm để xem xét bệnh trạng chị Thuận ngày 17.12.88 trong đó một vài đồng chí trong ban văn hoá văn nghệ tỉnh không những không những không phải chức năng và cũng không đủ thẩm quyền để kết luận. Khi đã có kết luận bệnh viện Bác Phú Khánh cần có đề nghị cấp có thẩm quyền ở địa phương và trong ngành chuyên môn, đồng chí kết hợp với nguyện vọng của gia đình bệnh nhân đề nghị chuyển chị Thuận lên tuyến trên. Đấy là sự hợp tình hợp lý.
Trước khi ra về chúng tôi đứng trước nạn nhân Đoàn Thị Thuận đang nằm thiêm thiếp trên chiếc giường sắt. Một nỗi lo lắng đau đớn, nếu không kịp thời, không thiện chí, không chút lương tâm thì cái chết sẽ đến gần với chị, với người con gái đang tuổi 28, có đứa con trai đang 6 tuổi, chừng ấy chúng ta sẽ ân hận biết bao.
Và một diều chúng ta, hy vọng nhân phẩm của chị Thuận sẽ được trả lại sẽ được bảo tồn, và thế lực tàn bạo sẽ được phơi bày trong cuộc giám đốc án sắp tới.

Nha Trang ngày 29.1.1989